De huidige oorlog in Oekraïne laat wederom zien hoe schrijnend kwetsbaar de positie van mensen met een beperking is. Structurele barrières, discriminatie en ongelijkheid zorgen ervoor dat – ook in crisissituaties – deze groep niet of nauwelijks bereikt wordt door de meeste noodhulporganisaties en bestaande financieringsstromen.
Van de 2.7 miljoen mensen met een beperking in Oekraïne, wonen er honderden duizenden in zorginstellingen. Er zijn al verschillende zorginstellingen verwoest en het personeel heeft de onveilige gebieden grotendeels ontvlucht. Bewoners hebben gebrek aan zorg, voedsel, medicijnen en bescherming. Anderen hebben thuis van hun badkamer hun schuilkelder gemaakt, omdat daadwerkelijke schuilkelders ontoegankelijk zijn. Veel noodhulporganisaties geven aan geen toegankelijk vervoer te kunnen regelen. Sommige mannen die doof of blind zijn, of hiv of een hartaandoening hebben, en vanwege hun beperking niet dienstplichtig zijn, worden bij de grens onder druk gezet om toch in dienst te gaan.
Het zijn de belangenorganisaties van mensen met een beperking zelf, zoals Fight for Right, en zorginstellingen, zoals SOFT tulip, die deze noden het best in beeld hebben. Bij het uitbreken van de oorlog konden zij vanwege hun bestaande netwerk het snelst reageren om ondersteuning te regelen voor o.a. evacuaties en medicijnen voor deze groep. Echter ontbreekt het deze organisaties aan toegang tot de noodhulpfondsen waar de Nederlandse Samenwerkende Hulporganisaties, Rode Kruis, Dutch Relief Alliance en VN organisaties wel toegang toe hebben. De meeste reguliere noodhulpinstanties passen de internationale IASC richtlijnen voor inclusieve noodhulp, waar Nederland zich aan heeft gecommitteerd, nog nauwelijks toe. En in dat vacuüm zitten mensen met een beperking letterlijk klem – een crisis binnen een crisis.
DCDD heeft input geleverd voor het commissiedebat over de humanitaire situatie in Oekraïne op donderdag 24 maart. Aandachtspunten hierin zijn het geven van inzicht in de mate waarin mensen met een beperking worden bereikt door o.a. de Samenwerkende Hulporganisaties, het toepassen van een disability inclusion marker of indicator en de mogelijkheden tot het bieden van noodhulp-financiering aan organisaties van en voor mensen met een beperking.
